Twee Sinterklaasliederen

Aan de slag

Natuurlijk kent iedereen de melodie van Sinterklaas Kapoentje. Als kind zong je het al bij het wachten op de Sint om laarsjes vol cadeautjes. Later zong je het dan zelf voor je kinderen, die het dan op hun beurt weer uit volle borst, of eerder ingetogen, meezingen of –prevelen. Joris van der Herten maakte hier een eerder ingetogen en doch vloeiend arrangement. In de pdf krijg je er ook nog Zie ginds komt de stoomboot bij.

Begeleiding

Het gebruik van de piano in een ritmische begeleiding met achtste noten en syncopes zorgt voor een voortdurende stroom in het werk. Een aandachtspunt hierbij is onmiddellijk dat de dromerige melodie in kwarten, die eerder traag aanvoelt, metrisch perfect moet passen boven de stromende achtse noten in de begeleiding. Bewaking van tempo en metrum is een belangrijk aandachtspunt. Zeker ook door het feit dat er bij de pianobegeleiding con Ped. staat. Dat pedaalgebruik zal zorgen voor een dromerig en meer wollig effect in de begeleiding waardoor het metrum nog meer in gevaar zal komen.

Harmonie en sfeer

De modulatie naar maat 20 zorgt enigszins voor een meer open karakter van het tweede deel van het werk; het koordeel als het ware. Op de eerste pagina vraagt de arrangeur solo of tutti. Mij lijkt het een prachtig idee om die eerste strofe solistisch te laten uitvoeren. Misschien kan daarbij gedacht worden aan een meer naïeve, kinderlijke zangstijl. Als de mogelijkheid zich voordoet, zou het zelfs leuk zijn dit door een knaap of een heel jong meisje te laten zingen. Het contrast tussen de kinderlijke naïviteit en de mooie muzikale, doordachte begeleiding zullen een mooi effect geven.

De modulatie aan maat 20 zorgt niet alleen voor een iets meer open sfeer, maar geeft ook stabiliteit. Zeker ook door maat 21. De arrangeur zorgt er daar voor dat we de harmonie goed voelen: het koor bouwt een mooi fa# groot akkoord op. Let ook daar op het metrum en tempo: achtsten en syncopes in de begeleiding.

Vocaal

De akkoorden die opgebouwd worden vanaf maat 22 zijn op zich niet zo moeilijk. Er zijn echter veel herhaalde noten: een zwaar onderschat werkpunt bij zangers. De dirigent (en mede zangcoach) zal achtzaam moeten zijn op de intonatie van de herhaalde noten door vocaal te werken op klinkerkleur en vocale plaatsing van de klinkers. Op die manier kan men een homogeniteit creëren doorheen de herhaalde noten op verschillende klinkers. Als die herhaalde noten perfect in tune zijn, kunnen de bewegende melodie en de  veranderende akkoordnoten veel beter geplaatst worden. Ook opmerkelijk zijn de vele secundes (groot en klein) die voorkomen in de baspartij van het koor. Aandacht voor intonatie en stemming is hier aangewezen. Luisteren naar de piano en meedrijven op die stroom helpt natuurlijk ook altijd.

Mooie vondsten

Vanaf maat 22 schrijft Van der Herten nog een extra variërende melodie in de rechterhand van de piano. Daar zal de dirigent, naar zijn of haar smaak, aandacht moeten besteden aan balans. Hecht je meer aandacht aan deze variatie met de originele melodie als echo, of net het tegenovergestelde? Hou ook rekening met het feit dat iedereen de originele melodie kent en dat muziekliefhebbers dikwijls openstaan voor nieuwe ervaringen en vondsten... Het gesyncopeerde ritme in het koor vanaf maat 44 is best leuk. Het is de enige passage waar het koor niet homofoon zingt. Het lijkt me leuk om dat er dan net uit te halen. Het is trouwens een kleine echo van de melodie, compositorsich een mooie vondst.

Dynamiek

Enkel in de laatste vijf maten staan dynamische aanwijzingen geschreven: van pppp naar pp. Het lijkt me logisch dat al het voorgaande in een maximum aan mf, of zelfs eerder mp zal gezongen worden. Laat het klinken als een vurige wens, een verlangen, een smachten naar liefs, lekker zoete snoep en cadeautjes. Het zal aan de dirigent zijn om zijn/haar zangers in toom te houden op de vijf- of zelfs zesstemmige passages. Het dromerige van het werkje wordt nog eens in de verf gezet helemaal aan het einde. De dynamische aanduidingen zeggen op zich al genoeg, maar de klimmende beweging met pedaal in de piano zorgt voor een zweverig effect, wat perfect aansluit bij de sfeer van dit werkje. 

Joris Derder